Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, vaka sayılarında bir düşüş olsa da istenilen seviyeye gelinmediğini söyleyerek, “Bir tablomuz var kısıtlamaların esnemesi için. Şu an hala çok uzağız. Şu an için bir gevşeme yok, kısıtlamalara devam edeceğiz. İlerleyen zamanda vaka sayılarını da il il tabloya ekleyebiliriz” ifadelerini kullandı. Koca, pandeminin seyrine göre kısıtlamaların il il kaldırılıp, yine seyre göre il il getirilebileceğini söyledi.
“Vakalar 5 bine düşmüştü, tekrar 6-7 bin bandına çıktı. Bunun sebepleri neler?” sorusuna Koca, “Sömestr tatili hareketliliği ve aşıların gelmesiyle oluşan rehavet bunda etkili oldu. Son 1 hafta içinde yükseliş gördük. 6-7 bin bandında ilerledi. Halbuki bu hafta 4-5 bin bandını görmeliydik” dedi.
Koca, son açıklanan verilere göre, 17 ilde 128 kişide görülen mutasyonlu virüsle ilgili de dikkat çeken bir açıklama yaptı. Ülke genelinde mutant virüsün ciddi şekilde arttığını vurgulayan Koca, “Mutant virüste, açıkladığımız rakamın çok üstüne çıktık şu anda. İl il artış sürüyor. Artmaya da devam edecek gibi. Mutant virüsün daha kolay bulaştığını, belirtinin daha erken çıktığını görüyoruz. İngiltere’de görülen varyantından bahsediyoruz. Bunun daha çok ilde yayıldığını görüyoruz” diye konuştu.Yerli aşı çalışmalarına da değinen Koca, bir inaktif yerli aşıda gelecek hafta Faz-2 aşamasına geçileceğini belirtti. 4 ila 6 aşıda da gelecek hafta Faz-1 için izin çıkabileceği sinyalini veren Koca, yerli aşının kullanılacağı tarihi ise haziran-temmuz olarak açıkladı. Yerli aşıda Faz-3 aşaması nisan olarak işaret edilmişti.
MUTASYONLU VİRÜS MUTASYONA UĞRADI
İngiltere’de bilim insanları, Kent bölgesinde görülen ve tüm ülkede hızla yayılan koronavirüs varyantının, kaygı verici yeni değişiklere uğradığını açıkladı. Bazı örneklerde yapılan testlerde Güney Afrika ve Brezilya’da görülen E484K mutasyonuna rastlandı. Uzmanlar, bu değişimin aşıların etkinliğini etkileyebilecek olmasına karşın, ülkede kullanılan aşıların hâlâ sonuç vereceğini söylüyor.Leicester Üniversitesi’nden virüs uzmanı Dr. Julian Tang, insanların karantina önlemlerine uymaya devam edip virüsün daha fazla mutasyon geçirmesine fırsat vermemesi gerektiğini söyledi. Dr. Tang, “Aksi halde virüs sadece yayılmaya devam etmez evrim de geçirir. Virüsün yayılması, yeni ortaya çıkan varyantlar için bir ‘erime potası’ olur” dedi.
Bazı araştırmalar, E484K’nın virüsün antikorlar olarak bilinen bağışıklık sisteminden kaçmasına yardım edebileceğine işaret ediyor. Fakat Moderna aşısının ilk sonuçları, aşının bu mutasyonun görüldüğü varyantlarda da etkili olduğunu gösteriyor. Ancak bağışıklık tepkisinin eskisi kadar güçlü ya da uzun süreli olmayabileceği vurgulanıyor. Yakında onay alması beklenen Novavax ve Janssen’in aşılarının da koruma sağlayabileceği belirtiliyor.Uzmanlar, en kötü olasılıkla gerekmesi halinde aşıların birkaç hafta ya da ay içinde yeniden tasarlanabileceği ya da üzerinde küçük değişiklikler yapılabileceğini söylüyor.Mutasyonlu virüs vakalarının artmaya başlaması, yeni tedbirleri de gündeme getirdi. Bilim Kurulu üyesi Prof. Dr. Ateş Kara, bu artışın çok ani olmadığını ancak mutant virüsün daha da artmaması için korunma tedbirlerimizi güncellememiz gerektiğini söyledi. Kara’nın altını çizdiği 3 yeni tedbir var.
Prof. Dr. Ateş Kara, Türkiye’deki mutasyonla ilgili değişikliklerin çok yakından takip edildiğini ifade ederek, “Mutasyonun görüldüğü illerdeki rakamlarımızda çok ani yükseliş yok. Bu da bizim vatandaşlarımızın maske ve mesafeye mümkün olduğu kadar uyduğunu, aynı zamanda filyasyon ekiplerinin çok iyi çalıştığını, COVID pozitif vakaları çok erken tespit edip temaslılarına hızlı ulaştığımızı gösteriyor” dedi. Ancak İngiltere’den dünyaya yayılan ‘mutasyon suş’un çok daha kısa sürede, çok daha uzak mesafeden bulaşa neden olabildiğine dikkat çekti ve şu tedbirlerin uygulanmasını istedi:
1) MESAFEYİ 1 METREDEN 1.5’E ÇIKARIN
“Eskiden aynı ortam içerisinde bulunan 10 kişi varken bunlardan 3’üne bulaşıyorsa şu an 6-7’sine bulaşabiliyor. Böyle olunca da korunmak için bizim biraz daha dikkatli olmamız lazım. Önceden sosyal mesafemiz 1 metre ise şimdi bunu en az 1.5 metre yapmalıyız.
2) SÜREYİ 10 DAKİKADAN 3’E DÜŞÜRÜN
Önceden karşılıklı durma süremiz diyelim ki 10 dakika ise şimdi bunu mutlaka 2-3 dakikalara indirmemiz lazım.
3) TEK MASKE YERİNE ÇİFT MASKE TAKIN
Özellikle kapalı bir ortamdayız, havalandırması az olan bir ortamdayız ve süre de biraz uzayacaksa o zaman maske sayısını 2 maske yapabiliriz ya da Almanya’nın önerdiği filtre özelliği daha sıkı olan, havadaki partikülleri bile tutabilen maskeyi tercih etmek öyle bir ortamda gerekebilir.”
‘AŞI OLDUM, RAHATIM’ DEMEYİN
Kara, aşının ilk dozuyla korunmanın tam başlamayacağını da dikkat çekti: “İkinci dozu olduktan sonra 7 ila 10 gün sonrasında bizim korunmamızın başlayacağını biliyoruz. O bakımdan, bugün ‘aşı oldum rahatız’ diye bir hareket içerisinde veya ‘vaka sayılarımız azalıyor’ diyerek bir rahatlama içerisinde olmamamız lazım. İngiltere’de bunu çok net olarak gördük. Rakamlar düştüğünde maskeye, mesafeye daha az dikkat etmeleri çok ciddi bir 3. dalgaya neden oldu.”
KAPALI YERLERDEN KAÇININ
Prof. Dr. Zafer Kurugöl: “Yapmamız gereken ilk şey kişi bazında önlemlere daha da sıkı dikkat etmek. Sosyal hareketlilikten uzak olmalı, kapalı yerlerde olmaktan, kapalı yerlerde toplantı yapmaktan kaçınmalıyız. Zorunluluk olup da kapalı mekana giriyorsak çift cerrahi maske takmak daha doğru ama N95 takmaya gerek yok. Yapmamız gereken ikinci şey ise aşılamanın daha hızlı ve geniş şekilde yapılması. Bu çok önemli. Böylece virüsün dolaşımı durur ve mutasyon riski azalır. Yeteri kadar aşının da tedarik edilmesi ve kısa zamanda nüfusumuzun aşılanması lazım.”
KISITLAMALAR DEVAM ETMELİ
Prof. Dr. Mustafa Hasöksüz: “Günlük vakalardaki artma eğilimi mutlaka azaltılmalı. Kısıtlamalardan ödün verilmemeli. Mutant virüsün özellikle Portekiz gibi ülkelerde görülen hızlı artışı, ülkemizde görülmemeli çünkü Portekiz’de yoğun bakım üniteleri dolmuş durumda. Dün açıklanan kısıtlılık durumlarının esnetilmeden devam ettirilmesi, aşılama süreci için çok önemli. İnsanlarımız kısıtlılık durumundan sıkıldı, farkındayız, bu nedenle de kısıtlamalara eskisi gibi uymamalarından korkuyorum. Eğer uyma olmazsa gidişattan endişeliyim.”
